आज कोजाग्रत पूर्णिमा, दसैंको समापन गरिँदै

काठमाडाैँ । आज देशभर कोजाग्रत पूर्णिमा पर्व धुमधामका साथ मनाइँदै छ। नेपालीहरूको महान् चाड बडादशैंलाई बिदा दिँदै धनधान्यकी देवी महालक्ष्मीको पूजा–आराधना गरेर आजको दिन मनाइँदै छ।

धार्मिक विश्वास अनुसार आज रातभर जाग्राम बसेर महालक्ष्मीको आराधना गर्ने घरमा देवी स्वयं भ्रमण गर्दै प्रवेश गर्छिन् र सम्पत्ति, समृद्धि र ऐश्वर्य प्रदान गर्छिन्। यसै कारण यो पूर्णिमाको रातलाई “कोजाग्रत” अर्थात् “को जाग्रति छ?” भन्ने प्रश्नसँग जोडिएको मानिन्छ।

नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका अनुसार आश्विन शुक्ल दशमी अर्थात् विजयादशमीदेखि सुरु भएको टीका र जमरा लगाउने क्रम आज, आश्विन शुक्ल पूर्णिमाका दिन, समाप्त हुन्छ। अखिल बलि पूर्ति नभएसम्म देवीको प्रसादस्वरूप टीका र जमरा लगाउनु शास्त्रसम्मत मानिन्छ।

यस दिन बिहानै दशैंघरका फूलप्रसाद र जमराको अवशेष नदी, तलाउ वा पोखरीमा विसर्जन गरिन्छ। कोजाग्रत पूर्णिमालाई कौमुदी पूर्णिमा पनि भनिन्छ, जसले दशैंको समापन र तिहारको सुरुवातको सङ्केत गर्छ।

भोलिदेखि कात्तिक स्नान सुरु हुने र आकाशदीप दान गर्ने परम्परा पनि रहिआएको छ। यसरी कोजाग्रत पूर्णिमालाई नेपाली समाजले दशैंको बिदा र तिहारको स्वागतको उत्सवका रूपमा मनाउने गर्छ।