काठमाडौँ । अमेरिकामा सहकारीको कथा सन् १७५२ मा बेन्जामिन फ्र्याङ्कलिनद्वारा स्थापित पारस्परिक अग्नि बिमा कम्पनीबाट सुरु हुन्छ। सम्पत्तिको सुरक्षा गर्ने उद्देश्यले स्थापना गरिएको यो कम्पनीले सहकारीको आधारभूत धारणा– साझा जोखिम र लाभको सिद्धान्त– स्थापित गर्यो।
तर, वास्तविक सहकारी आन्दोलनको जग सन् १८१० को दशकमा कृषि क्षेत्रमा बसालियो। किसानहरूले दुग्ध र पनीर सहकारी स्थापना गर्दै थोक खरिद र स्वतन्त्र व्यवसाय सञ्चालनको अवधारणालाई मूर्त रूप दिए। यसले लागत घटाउन मात्र होइन, समुदायको सामूहिक बलको महत्त्वलाई पनि उजागर गर्यो।
पश्चिमतर्फको उन्नाइसौं शताब्दीको बिस्तारसँगै, किसानहरूले धेरै आर्थिक समस्याहरू जस्तै कम मूल्य र उच्च लागतको सामना गर्न थाले। यस समस्यामा सुधार ल्याउनका लागि, सहकारीहरूलाईसँगै मिलेर उत्पादन व्यवस्थापन गर्न र आर्थिक स्थिति सुधार्न मद्दत गर्ने उद्देश्यले स्थापना गरिएको थियो।
महामन्दीको समयमा, सहकारीहरूले संघीय सहायता प्राप्त गर्न थाले। सन् १९३३ को फार्म क्रेडिट ऐनले कृषि सहकारीहरूको लागि नयाँ बैङ्कहरूको स्थापना गर्न मद्दत गर्यो। सन् १९३४ को फेडेरल क्रेडिट युनियन ऐनले क्रेडिट युनियनहरूको स्थापना गर्न अनुमति दिइरहेको थियो, जसले कृषकहरूको ऋण आवश्यकताहरूलाई सजिलो बनायो।
सन् १९३७ को ग्रामीण विद्युतीकरण ऐनले ग्रामीण क्षेत्रमा बिजुलीको आपूर्ति गर्नका लागि नयाँ एजेन्सीहरू स्थापना गर्यो। यसका परिणामस्वरूप, किसानहरूले ग्रामीण विद्युत् सहकारीहरू स्थापना गरेर आफ्नो खेती र जीवनस्तरमा सुधार ल्याए। २०औं शताब्दीको मध्यतिर, सहकारीहरूले आफ्नो दायरा विस्तार गर्दै अन्य क्षेत्रमा, जस्तै पेट्रोलियम उत्पादन, बिमा र ऋण प्रदान गर्न, पहुँच बनाए।
दोस्रो विश्वयुद्धपछि, सहकारीहरूले थप व्यावसायिक दृष्टिकोण अपनाए र ठूलो एकीकरणको अनुभव गरे। नागरिक अधिकार आन्दोलनले काला जातिका किसानहरूको पक्षमा सहकारीहरूको उपयोग गर्यो, र उपभोक्ता खाद्य सहकारीहरूको पुनरुत्थानले जैविक खाद्य बजारमा प्रभाव पारेको थियो।
आजको अवस्थामा, सहकारीहरूले अमेरिकी अर्थतन्त्रमा महत्वपूर्ण स्थान ओगटेका छन्। ३०,००० भन्दा बढी सहकारीहरू ७३,००० स्थानहरूमा सञ्चालन भइरहेका छन्, जससँग तीन ट्रिलियन डलरभन्दा बढी सम्पत्ति र २५ बिलियन डलरभन्दा बढी ज्याला तिर्ने क्षमता छ। अमेरिकामा सहकारीका सदस्यहरूको संख्या ३५ करोड नाघेको छ। यी सहकारीहरू सबै क्षेत्रहरूमा फैलिएका छन् र व्यापार र उपभोक्ताका लागि प्रतिस्पर्धात्मक चुनौतीहरूको सामना गर्दै छन्।
सहकारी मोडेल आज पनि समूह र समुदायहरूलाई आवश्यक वस्तु र सेवाहरूको आपूर्ति गर्ने प्रभावकारी विधिको रूपमा अस्तित्वमा छ। यसको प्रभाव र कार्यशैली अमेरिकी समाज र अर्थतन्त्रमा गहिरो छ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्